CORONAVIRUS (COVID-19) RESOURCE CENTER Read More

Zaburzenia lękowe u dzieci

Na czym polegają zaburzenia lękowe?

Większość ludzi odczuwa niekiedy niepokój, a uczucie lęku jest normalną częścią życia. Jednak dziecko lub nastolatek, który odczuwa niepokój zbyt często, zbyt mocno i zbyt długo, może cierpieć na zaburzenie emocjonalne zwane zaburzeniem lękowym.

Zaburzenia lękowe jest chorobą psychiczną, która może napełnić dziecko i nastolatka przytłaczającym niepokojem i strachem. Zaburzenia lękowe są najczęściej występującym problemem zdrowia psychicznego u dzieci i młodzieży.

1. Lęk przed rozstaniem

Dzieci cierpiące na lęk przed rozstaniem nadmiernie martwią się lub obawiają rozstania z domem lub z ich głównymi opiekunami takimi, jak rodzice. Lęk przed rozstaniem jest naturalny w przypadku noworodków i dzieci uczących się chodzić, ale nie w przypadku dzieci starszych lub nastolatków. Dzieci cierpiące na lęk przed rozstaniem mogą odmówić chodzenia do szkoły lub zasypiania w samotności.

2. Uogólnione zaburzenia lękowe (Generalized Anxiety Disorder - GAD)

Dzieci, które cierpią na uogólnione zaburzenia lękowe, nadmiernie martwią się wieloma sprawami. Na przykład dziecko może martwić się, czy dobrze wykonuje pewne czynności. Może również martwić się o przyszłe katastrofy. Powód tego niepokoju może ulegać zmianie.
Z powodu lęku dzieci mogą stać się zbyt podporządkowane, perfekcjonistyczne lub niepewne samych siebie. Dążą do uzyskania akceptacji i potrzebują ciągłego podtrzymywania na duchu co do ich sukcesów i zmartwień.

3. Fobia społeczna

Fobia społeczna jest ogromnym i stałym strachem w sytuacjach towarzyskich.
Małe dzieci mogą wyrazić stres poprzez płacz, ataki złości, zastyganie w bezruchu, kurczowe trzymanie się znajomych osób dorosłych lub ogromnie nieśmiałe zachowywanie się w sytuacjach towarzyskich. Starsze dzieci mogą napotkać na trudności w szkole, odmówić uczęszczania do szkoły lub unikać typowych zajęć towarzyskich z udziałem rówieśników.

4. Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (Obsessive-Compulsive Disorder - OCD)

Dzieci cierpiące na zaburzenia obsesyjno-kompulsywne doświadczają natrętnych, niechcianych i powtarzających się myśli (natręctw). Mogą odczuwać również nieopanowaną potrzebę wykonywania czasochłonnych, powtarzających się czynności lub rytuałów (wewnętrzny przymus). Natręctwa sprawiają, że dzieci stają się niespokojne, zaś wewnętrzny przymus chwilowo zmniejsza ten niepokój. Do częstych przykładów zaburzeń obsesyjno- kompulsywnych (OCD) w dzieciństwie należą: nieustanne mycie rąk, liczenie przedmiotów lub sprawdzanie czegoś.

5. Nerwica pourazowa (Post-Traumatic Stress Disorder -PTSD)

Dziecko cierpiące na nerwicę pourazową doświadcza strachu lub obawy związanego ze wspomnieniami przebytego urazu psychicznego. Do przykładów zdarzeń powodujących uraz psychiczny należą: bycie ofiarą molestowania seksualnego lub bycie świadkiem przemocy. Dzieci cierpiące na nerwicę pourazową mogą mieć koszmary nocne i/lub odgrywać uraz psychiczny w czasie zabawy. Mogą okazywać mniej zainteresowania zajęciami, które wcześniej sprawiały im przyjemność albo sprawiać wrażenie osób obojętnych czy odrętwiałych. Dzieci denerwuje przypominanie o tym wydarzeniu, mogą też być rozdrażnione i zalęknione.

Więcej informacji o zaburzeniach lękowych

Gdy dzieci doświadczają ogromnego lęku, powszechnie występują u nich objawy fizyczne takie, jak np.:

  • zawroty głowy, nudności i przyspieszone bicie serca
  • bóle głowy
  • niepokój, znużenie, problemy ze snem
  • problemy z koncentracją uwagi
  • drżenie, napięcie mięśni, pocenie się
  • bóle żołądka i biegunka 

Istnieją inne schorzenia i choroby psychiczne, które wywołują objawy podobne do objawów zaburzeń lękowych. Dziecko może też cierpieć na zaburzenia lękowe i inną chorobę, jak np. depresja lub zespół nadpobudliwości ruchowej (ADHD). Dlatego bardzo ważne jest dokładne zbadanie dziecka przez specjalistę w celu postawienia trafnej diagnozy.  

Jakie są przyczyny zespołu zaburzeń lękowych?

Dokładna przyczyna większości zaburzeń psychicznych nie jest w pełni zrozumiała. Ogólnie, zaburzenia psychiczne wynikają z połączenia czynników genetycznych i innych czynników biologicznych, a także czynników związanych z wychowaniem i innych czynników związanych ze środowiskiem.
Nierzadko zaburzenia lękowe są chorobą rodzinną, zwłaszcza w przypadku zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych. 

Na czym polega leczenie zaburzeń lękowych?

Zaburzenia lękowe mogą być leczone za pomocą terapii, leków lub obu tych sposobów. Do dwóch rodzajów terapii, które przynoszą dobre wyniki należą: terapia behawioralna, która zajmuje się zmianą zachowania oraz terapia kognitywna, która ma za zadanie nauczyć dzieci rozumieć i zmieniać swój sposób myślenia tak, aby mogły one reagować inaczej w sytuacjach, które wprawiają je w stan lęku.  

Gdzie mogę uzyskać pomoc?

Przede wszystkim należy zwrócić się do lekarza dziecka i poprosić o dokładne zbadanie dziecka. Należy powiedzieć lekarzowi o zachowaniu dziecka, które nas niepokoi. Należy też zapytać lekarza, czy konieczna jest dalsza ewaluacja lub leczenie przez specjalistę w zakresie problemów behawioralnych dziecka.
 
Dobrze jest również skontaktować się ze szkołą dziecka. Pomocni mogą też okazać się nauczyciele i psychologowie szkolni.  

Dzieci i młodzież poniżej 18 roku życia otrzymują opiekę za pośrednictwem Wydziału Spraw Dzieci i Rodzin (Department of Children and Families -DCF). Wydział ten oferuje usługi dla dzieci, młodzieży i ich rodzin w zakresie ochrony dziecka, zdrowia behawioralnego, a także wymiaru sprawiedliwości dla nieletnich i walki z przestępczością.

Wydział Spraw Zdrowia Psychicznego i Uzależnień (Department of Mental Health & Addiction Services - DMHAS) jest agencją stanową, która zajmuje się zarządzaniem usługami w zakresie leczenia zdrowia psychicznego, a także usługami w zakresie zapobiegania uzależnieniom i ich leczenia. Usługi w zakresie zapobiegania uzależnieniom adresowane są do osób we wszystkich grupach wiekowych. W przypadku leczenia zarówno zdrowia psychicznego, jak i uzależnień, Wydział skupia się na pomocy dla osób powyżej 18 roku życia, którym brakuje środków na opłacenie takiej opieki. Wydział Spraw Zdrowia Psychicznego i Uzależnień (DMHAS) prowadzi swoją działalność zgodnie z przekonaniem, że większość ludzi, których dotykają choroby psychiczne i zaburzenia związane z używaniem środków odurzających, powinna uzyskać pomoc w swoich społecznościach lokalnych.

Wydział Spraw Społecznych (Department of Social Services - DSS) świadczy usługi dla ludzi starszych, niepełnosprawnych oraz dla rodzin i osób indywidualnych, którzy potrzebują pomocy w utrzymaniu lub osiągnięciu swojego pełnego potencjału, aby sami potrafili pokierować swoim życiem, mogli sami na sobie polegać i samodzielnie mieszkać.

Gdzie mogę uzyskać więcej informacji?

National Mental Health Association
(800) 969-6642
http://www.nmha.org

Anxiety Disorders Association of America
(240) 485-1001
http://www.adaa.org

National Institute of Mental Health
(888) 826-9438
http://www.nimh.nih.gov